Pechar

• Esta igrexa románica do s. XII reformada no s. XVIII, presenta na actualidade planta de cruz latina. Apréciase claramente o corpo central da igrexa como resto da construción románica e a ampliación das capelas do cruceiro e a capela maior que fai a ábsida rectangular.
A fachada presenta os elementos do románico que atopamos en todas as igrexas desta orde no Morrazo: dous pares de columnas que soportan arquivoltas en arcos de medio punto; estes arrincan dunha imposta que enlaza os ábacos abucinando a entrada; un arco exterior a estas arquivoltas, tamén de medio punto e adornado con billetes nas arestas.
O tímpano presenta como ornamento unha X, anagrama do XRISTUS, e a cada lado unhas figuras humanas. Sobre o arco da fachada ten practicada unha forneliña coa imaxe pétrea do Santo André crucificado, segue na vertical unha ventá en seteira e remata o hastial unha espadana con dous arcos para as campás culminando en fronte triangular na que se abre outro arco para unha cativa campá. Adornada con pináculos, ten sobre o piñón o carneiro do Agnus Dei e unha cruz con remates floreados.

• As paredes laterais do corpo principal da nave levan a cada lado tres robustos contrafortes, e destaca a colección de modillóns que soportan o aleiro do tellado, todos decorados con figuras humanas, de animais, de monstros, e xeométricas, propios das igrexas románicas, como en Cela (Bueu) e San Martiño (Moaña), entre outras. Pegado á parede sur podemos ver un panteón de pedra propiedade dunha familia veciña do Hío; a continuación da capela do cruceiro ten a sancristía.

• As capelas do cruceiro e a ábsida están ornamentadas con pináculos e rematado o piñón cunha cruz. Na parede da ábsida un pequeno escudo presenta a seguinte lenda: CONSIDERA OPERA DEI 1788.

• No interior, as paredes da nave están divididas e reforzadas por tres arcos de medio punto que se apoian en columnas de cantería. Destas columnas, e ao centro do teito arrincan nervios tóricos, que soportan o abovedado de pedra nesta nave principal.

• As cubertas das capelas do cruceiro e da capela maior da ábsida, construídas en bóveda de medio canón presentan un simétrico artesoado. A sancristía tamén ten o teito de bóveda de medio canón sen ornamento.

• Na capela maior desenvólvese un retablo en tres corpos soportado por oito columnas de fuste liso, capitel corintio con follas de acanto e basa toscana, nas que se apoian unha encimeira rematada por unha moldurada cornixa, sobre a que se sostén un frontispicio coa imaxe da Virxe. No centro do retablo, un templete con cúpula semiesférica soportado por catro pares de columnas, idénticas en forma ás que compoñen o corpo do retablo. Toda esta obra está labrada con gran finura en pedra e policromada.
No templete central está a figura de Santo André, e completan o retablo, as imaxes de San Roque, San Xosé, Sagrado Corazón e Santa Lucía, de tallas moi coidadas.

• Formaba parte dun dos corpos do retablo a chamada Dema d’O Hío, unha escultura de madeira que representaba unha muller con cara de cabuxa e cornos, representada coas patas para arriba e con sete tetos que amamantaban a sete demiños, símbolos dos pecados capitais.
Hoxe a figura xa non existe ao parecer o crego considerouna pouco edificante e preocupado polas numerosas visitas decidiu tapala cun pano pero como os visitantes deron en tocala mandou arrincala, despois de certo tempo depositada na casa reitoral foi queimada.