Pechar

• A Ex-Colexiata de Cangas foise construíndo ao longo de 500 anos, se ben os elementos primitivos son de estilo gótico tardío e remóntanse ao s. XV. Sobre esa edificación elévase a partir de 1501 e en distintas etapas: 1537 a parte norte, 1541 a sur e 1544 a oeste.

• Será no ano 1545 cando o Papa Paulo III lle conceda o título de Colexiata cun capítulo composto por un prior e seis racioneiros.

• Ten planta basilical de tres naves, xa presentes na igrexa primitiva, e unha cuberta cunha bóveda de crucería moi posterior pois constrúese entre 1901 e 1921.

• A fachada plateresca, probablemente o máis salientable do templo, está datada en 1585 e é obra do mestre de obra Xacobe Fernández e do canteiro Antonio Vizoso. Presenta dous corpos de columnas entre as que se interpoñen fornelas con imaxe, hoxe deterioradas polo mal da pedra. As columnas son estriadas, xónicas e compostas.

• No interior podemos atopar un retablo maior dourado dedicado ao apóstolo Santiago e datado en 1744. Tamén existen seis capelas nas que podemos encontrar o “Cristo que non quixo arder”, que segundo a lenda popular se salvou milagreiramente do incendio provocado polo asalto á vila de piratas turcos no 1617 e que dará lugar a un dos poemas máis importantes dos Séculos Escuros que reproducimos máis abaixo. O Santo Cristo do Consolo, de estilo barroco, esculpido en 1796 por Juan Pintos, é, en opinión de moitos, a peza escultórica de máis valor.
Outras xoias escultóricas son O Cristo da Minerva de 1780, feito en madeira de buxo, un crucifixo de defuntos de 49 cm. de alto, unha cruz procesional de prata e as tallas de San Xosé e San Bartolomé.

Hai moito tempo que nos deixou,
alá pra lonxe, lonxe, lonxe...
Anda na guerra polo Señor
alá moi lonxe, lonxe, lonxe.
¡Quen foral galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!.

Viñeron os mouros arrenegados
alá de moi lonxe, lonxe, lonxe...
Todo arrasaron, e estaba el
alá moi lonxe, lonxe, lonxe.
¡Quen fora galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!

Aqueles homes eran uns demos
alá de moi lonxe, lonxe, lonxe...
Todo levaron e nós fuxemos
alá pra lonxe, lonxe, lonxe.
¡Quen fora galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!

O altariño de noso Dios
que mora lonxe, lonxe, lonxe,
quedou como noitiña sen sol
fuxido lonxe, lonxe, lonxe.
¡Quen fora galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!

Entre penedos e entre touzas
alá moi lonxe, lonxe, lonxe
levamos o Cristo con outras cousas,
alá para lonxe, lonxe, lonxe.
¡Quen fora galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!

E os mouros arrenegados
foron detrás, lonxe, lonxe,
e aqueles penedos rodeados
(era moi lonxe, lonxe, lonxe).
¡Quen fora galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!

“¡Pobres de nós!”, todos berraban,
Alá moi lonxe, lonxe, lonxe,
“¡Válenos, Cristo!”, apelidaban.
Era moi lonxe, lonxe, lonxe.
¡Quen fora galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!

E “¡Cristo, Cristo!” apelidaban
alá moi lonxe, lonxe, lonxe.
Mira que eses por ti non chaman,
diciamos lonxe, lonxe, lonxe
¡Quen fora galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!

Xa dos penedos na buratiña,
alá moi lonxe, lonxe, lonxe,
víanse as caras de tal xentiña;
alá moi lonxe, lonxe, lonxe.
¡Quen fora galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!

“¡Cristo, Cristo!”, todos a unha
dixemos lonxe, lonxe, lonxe.
E esmagada aquela xentiña
Quedou alá lonxe, lonxe, lonxe.
¡Quen fora galgo,
quen fora páxaro,
quen fora vento!

Ben te vin vir polo camiño
alá de lonxe, lonxe, lonxe.
O Cristo amparounos, meu queridiño,
e fóronse lonxe, lonxe, lonxe.”

Anónimo: Saqueo de Cangas polos Turcos

 

.